A gallery named Sue

Johannes Langkamp

De camera liegt nooit. Dat is een fictie die bijna zo oud is als de fotografie. De camera manipuleert, juist door iets dat zich voor het zicht van de lens bevindt of bevonden heeft, “echt” te laten lijken. En toch, misschien liegt de camera daardoor inderdaad nooit, immers, kijk door een lens van een camera, of naar een weergave van wat door die lens te zien was en je ziet toch echt iets, al is het het beeld in de lens of de weergave, een foto, een film, een monitorbeeld.

Op het moment dat je die weergaven ziet, zijn zij de realiteit. Dat beeld en die weergaven zijn zelf echt, maar dat wil nog niet zeggen dat zij de realiteit vóór de lens ongemanipuleerd laten zien. Johannes Langkamp biedt uitkomst. Bij hem is de camera weerloos en onschuldig en liegt bijgevolg dus inderdaad nooit. Hij laat zien wat de lens ziet, hij laat het vacuüm zien dat de bewegende lens achterlaat, maar hij laat ook zien hoe de lens, door hem te laten bewegen, een beeld niet zozeer manipuleert als wel tot een nieuwe realiteit maakt, een realiteit die bijna aantoonbaar “echt” is. Langkamp bouwt daarmee een afwisselend oeuvre op dat varieert van videoschetsen tot omvangrijke installaties.

In zijn schetsen, een soort oneindig korte verhaaltjes, speelt het beeld zelf de hoofdrol en zijn de mensen die erin voorkomen (vaak Langkamp zelf) niet meer dan figuranten die onderworpen zijn aan het beeld. Maar hij bouwt ook mechanismen die laten zien hoe de driedimensionale realiteit wordt opgenomen door een bewegende camera en die realiteit verwerkt tot een bewegend plat vlak, een nieuwe realiteit. Daarbij laat hij tegelijkertijd het proces ook zien hoe die twee realiteiten tegelijkertijd naast elkaar tot stand komen en afhankelijk van elkaar zijn. De bewegende lens trekt daarnaast een soort bewegend vacuüm in de ruimte. Ook dat vertaalt Langkamp in het platte vlak. De logica van het kijken, de logica van de lens en de camera, het denkproces daarbij en de techniek om dat zichtbaar te maken vormen samen de esthetiek van Langkamps werk. Hij laat je als kijker bovendien meedenken, je het proces eigen maken.

Bertus Pieters, Villa La Repubblica